Silmarilion - J. R. R. Tolkien
Tolkien'in en önemli çalışması olarak kabul edilen Silmarilion, onun yaratığı dünyanın özüdür. Kökleri Hobit'ten önceye uzanır ve Yüzüklerin Efendisi'nde şekilenmeye başlayan bir dünyanın yaratılış öyküsünü barındırarak, tüm Tolkien eserlerinin üzerine yerleşebileceği bir yapı oluşturur. Yaşamı boyunca üzerinde çalışmayı terk edemediği ve giderek büyüyüp gelişen bu eser ancak ölümünden dört yıl sonra oğlu tarafından yayımlanabildi. Elflerin en beceriklisi olan Feanorun yaratığı üç Silmaril'in çalınmasıyla birlikte kadim dünyanın en kederli olayları gelişmeye başlar. Silmarilion, elflerin tanrılara isyan ederek Orta Dünya'ya sürülmelerini, orada insanlar ve Cücelerle birleşerek tanrıların en kötüsüne, Morgoth'a karşı verdiği umutsuz savaşı anlatır. Daha önce “Güç Yüzüklerine Dair” ismiyle yayımlanan ancak Silmarilion kitabında olması gereken metinde bu kitapla birlikte tam metin olarak yayımlanmıştır. ‘Dünya ikiye ayrılır: Yüzüklerin Efendisi’ni okuyanlar ve okuyacak olanlar. ’Yüzüklerin Efendisi serisi ile birlikte popülerlik kazanarak akılara kazınan bu cümlenin sebebi, hem edebiyat hem de sinema dünyasında fırtınalar estirmiş serinin yaratıcısı J. R. R Tolkien’den başkası değil. Silmarilion kitabı, J. R. R. Tolkien’in eşsiz dehasını yansıtarak yaratığı, Yüzüklerin Efendisi serisinin geçtiği Orta Dünya’nın da var olduğu, EA yani kurgusal kainatı ele alıyor. J. R. R. Tolkien’in ölümüne dek geliştirdiği ve zenginleştirdiği bu kainata ait malesef tamamlanmamış birçok yazma bulunuyor. Babasının ölümünün ardından harekete geçen oğlu Christopher Tolkien’in Guy Gavriel Kay’ın yardımıyla bu yazmaları bir araya getirip, tekrar düzenleyerek 197 yılında yayımladığı Silmarilion, sadece bu serinin severlerini değil, mitolojik hikaye okumayı sevenleri de mutlu ediyor. J. R. R. Tolkien’in İngiliz Edebiyatı’na hediyesi olan Orta Dünya, kendi içerisinde ırklar, miletler, dilerin var olduğu, efsanelerle dolu mitolojik bir evren. Bu evrende elfler, insanlar, orklar, cüceler, entler ve hobitler gibi gerçek dünyada karşılığı bulunmayan ırklar yer alıyor. Tolkien, Orta Dünya’sında günümüzdeki hiçbir dine ya da dini figüre göndermede bulunmazken, şahit olduğu 1. Ve 2. Dünya Savaşı’nın etkilerini bu kurgusal dünyaya taşıyarak ileride Hobit ve Yüzüklerin Efendisi destanlarını yazacağı fantastik bir dünya yaratıyor. Silmarilion kitabında 5 ana bölüm bulunuyor. Ainulindale adı verilen ilk bölümde EA yani Valinor, Beleriand ve Numenor gibi toprakları içine alan kainatın yaratılışı bulunmakta. Ainur’un Müziği adını da alan bu bölümde Eru ya da Iluvatar adıyla bilinen yaratıcı, Ainur adı verilen sonsuz ruhları yaratarak onlara Arda adı verilen günümüz dünyasına gitme ve buraya hükmetme şansı veriyor. İkinci bölüm olan Valaquenta’da ise Arda’ya göçen ve bu dünyaya hükmeden doğaüstü güçler, Valar ve Maiar’ın hikayesi, Melkor ile yaşanan çatışmalar, dünyada var olacak ırkların hikayeleri yer alıyor. Üçüncü bölümün ismi, kitaba da adını veren ‘Silmarilerin Tarihi’. İlk çağ öncesinde ve sonrasında yaşanan olaylara yer verilen bu bölümde, bir elf olan Feanor tarafından yapılan ve Orta Dünya’nın eşsiz mücevherlerinden olan 3 silmarilin çalınması sebebiyle çıkan savaş anlatılıyor. Savaşın Orta Dünya üzerindeki yıkıcı etkileri ve hüzünlü öyküsü ise bu bölümün en dikat çeken noktalarından. Silmarilion kitabının dördüncü bölümünün adı Akalabeth. Bu bölümde Numenor ve halkının düşüşünün yaşandığı İkinci Çağ anlatılıyor. J. R. R. Tolkien’in Atlantis mitine göndermelerde bulunduğu Numenor kralığının sular altına gömülmesiyle birlikte Yüzüklerin Efendisi serisinin unutulmaz kötü karakteri, karanlıklar efendisi Sauron’un geçmişi hakında birçok detay da ortaya çıkıyor. Son bölüm olan ‘Üçüncü Çağ ve Güç Yüzüklerine Dair’de, adın da anlaşılacağı üzere, Yüzüklerin Efendisi serisinde yaşanacak olayların çıkış noktası ele alınıyor. Yaklaşık 20 sayfadan oluşan bu bölümde, İkinci ve Üçüncü Çağlarda Orta Dünya’da gelişen olaylar okuyucuya aktarılarak güç yüzüklerinin nasıl ortaya çıktığı anlatılıyor. Silmarilion kitabı EA ve Orta Dünya hakında verdiği bilgiler, anlatığı hikayeler ve zengin arkaplanı ile Yüzüklerin Efendisi serisi ve Hobit kitaplarını okuyan fantastik kitap severlerin başucu ve referans kitaplarından biri olmaya aday, İlk kez 197 yılında İngiltere’de basılan Silmarilion kitabı, ülkemizde uluslararası edebiyatın fantastik kurgu kitaplarını Türkiye’deki okuyucularla buluşturan İthaki tarafından basıldı. 207 yılından bugüne İthaki çatısı altında Berna Akıyal çevirisi ile okuyucularla buluşan Silmarilion kitabı Türkiye’de ilk kez 19 yılında Altıkırkbeş Yayınları tarafından basıldı. Silmarilion kitabı fiyatı ikinci el satışları ve kampanyalarda farklılık göstermekle birlikte her sene yayıncı kuruluş tarafından güncelenerek okuyuculara sunulmaktadır.