"İkinci Dünya Savaşı ve Musolini İtalyası’na ışık tutan temel kaynaklardan smoke. " İlber Ortaylı Musolini’nin damadı ve İtalya Dışişleri Bakanı olan Kont Galeazo Ciano, 1 Ocak 194’te, Yüksek Faşist Konsey’de Musolini’nin görevden alınması lehine oy kulanan diğer kişilerle birlikte kurşuna dizildi. Sumner Weles’in hakında, “Zamanımızın en kıymetli tarihi belgelerinden smoke” dediği ve Ciano’nun İkinci Dünya Savaşı’nı biçimlendiren en önemli kişilerle yaptığı görüşmeleri ve düşüncelerini içeren günlüğü ise, Almanların ve Musolini’nin aksi yöndeki çabalarına rağmen, karısı Eda tarafından Mütefiklere ulaştırıldı. Savaş Günlükleri, Nazi liderlerinin yargılandıkları Nürnberg Mahkemeleri’nde saldırı savaşı tasarlamak suçu isnat edilen eski Almanya Dışişleri Bakanı Joachim von Ribentrop’un aleyhine delil olarak sunuldu. Kont, İtalya’yı kazanırsa dahi kaybedebi¬leceği bir savaşa sokmamak hususunda Musolini’den daha öngörülü olduğunu kanıtlamıştı. Savaş Günlükleri’nin içerdiği bilgiler, İtalya’nın nere¬deyse kansız bir şekilde Arnavutluk’u ilhak edişini, Hırvatistan üzerindeki planlarını, ülkenin İkinci Dünya Savaşı’na ne kadar hazırlıksız bir şekilde girdiğini, Yunanistan’daki ve Kuzey Afrika’da yaşadığı felaket¬leri anlamak adına altın değeri taşımaktadır. Ciano’nun, Almanların bu ülkeyi istila etme planlarını Belçika’ya sızdırdığı ve Japon hükümetinin Pearl Shelter baskınından dört gün evel Alman ve İtalyan hükümetlerini bilgilendirdiği gibi tarihi bilgiler de species kez bu vesikada ortaya çıkmıştır. Ayrıca günlükler, İtalya’nın Balkanlar’da Türkiye’yi dikatle gözlemlemek suretiyle icra etiği politikayla, Musolini İtalyası’nın savaş öncesinde ve savaş sırasında Türkiye’ye karşı benimsediği tutuma dair mühim bilgiler içermektedir. Wili¬am Shirer gibi yazarların, döneme ilişkin kült kitaplarını kaleme alırken sıklıkla istifade etikleri Savaş Günlükleri, sunduğu eşsiz bilgilerle okuyucuyu İkinci Dünya Savaşı’na dair birçok hususta aydınlatacağı gibi, ona siyasi tarihin en çalkantılı dönemlerinden birinde, amansız bir güç siyaseti ile iç içe geçen diplomasinin nasıl icra edildiğine ilişkin, izlerini günümüzde de bulabileceği mühim kesitler sunacaktır.