Osmanlı Bilim Mirası, iki ciltlik bu eser, otuz sene evel başlayan altı yüz senelik Osmanlı ilim mirasının tamamlanmış olan 18 ciltlik dev çalışmasının bir
çeşit hülasası, baş tacıdır. Türkiye’nin ve dış dünyanın önde gelen kurumlarının iş birliği ve IRCICA ve onun uzun yılar başkanlığını yapmış Sayın Ekmeledin
İhsanoğlu’nun öncülüğünde yaratılan bu eşsiz çalışma, Osmanlı zamanı aritmetik, cebir, astronomi, tıp, eczacılık, fizik, kimya, coğrafya gibi ilim dalarında
yapılan çalışmaları ve yazıları kapsamaktadır. 52 ülkede 527 koleksiyon ve katalog taranması neticesinde ortaya çıkan bu büyük eserin her kitaplıkta
bulunmasını tavsiye ederim. Prof. Dr. Kemal H. Karpat, Wisconsin Üniversitesi
*Kutu Görselidir
Sayın İhsanoğlu, Osmanlı Bilim Mirası’na girişte mücavir alanlardaki benzer çalışma yapanlarla nasıl temas kurduğunu anlatıyor. Mesela İngiliz bilim tarihçisi
Joseph Nedham’la Cambridge’deki görüşmesini ve Science and Civilization in China eserini hazırlarken atölyelerindeki tetkik ve gözlemlerini naklediyor. Kapsamlı bir eseri hazırlarken başvurulacak en doğru kaynak benzer çalışmaların atölyesidir. Burada Osmanlı Bilim Tarihi Literatürü (OBLT)’nün hazırlanışından
söz ediliyor. 18 cilte tamamlanan OBLT 1985’ten beri tasarlanmış ve hayata girmeye başlamıştır. İstanbul, Anadolu ve Trakya’da bulunan yazma koleksiyonları,
Türkiye dışında yayınlanan koleksiyonların taranması ile bilimlerin envanteri ortaya çıkarılıyor. Osmanlı Bilim Mirası Türk aydınlarının bilimlerinin tarihini
bilmeme konusundaki ısrarlarına ve noksanlarına son verecek bir başlangıçtır. Osmanlılar İslam dünyasının kültür ve mirasını koruyup zenginleştirdiler. Özelikle
doğa bilimleri diyeceğimiz sahada ve teknolojik bilgi birikiminde önemli katkıları oldu. İstanbul’un fethiyle 192 arasında bu konuda bir süreklilik görülür. Bu gibi eserler yayıldıkça görülüyor ki tarihi düşünce ve bilgi için en zararlı tutum,toptancılıktır. Toptan hüküm verenler hangi dünya görüşüne ve tarih bakışına
sahip olurlarsa olsunlar az bilen,envanter yapamayan ve bunu değerlendiremeyen kimselerdir. Malesef ülkemiz bilim kurumlarında da bu tutum bir ölçüde yaşamaktadır. Değişikliği yapan hocalarımıza ve yazarlarımıza şükran borçlu olduğumuz açıktır. Önünüzdeki eser ve müelifin diğer çalışmaları da bu cümledendir. Bu eserin Türk
bilim âlemine, öğrencilere ve genel okuyucuya büyük yarar sağlayacağına inanıyorum. IRCICA’nın yayınlarında olduğu gibi İngilizce,Rusça,Arapçaya çevrileceğini de
ümid ediyoruz. Prof. Dr. İlber Ortaylı, Galatasaray Üniversitesi
Osmanlı bilim mirasında kayda değer bir şey olmadığı kanatinin, birbirini besleyen önyargılardan ve cehaleten kaynaklandığını artık biliyoruz. Geçtiğimiz
on yılarda bu farkındalığın ortaya çıkmasında en büyük rol, şüphesiz, bir yandan orijinal kaynaklara eğilen bir yandan da onları derinlikli yorumlarıyla
değerlendiren Ekmeledin İhsanoğlu’nundur. Bu iki cilde yayılan çalışmalarda, sadece bilim tarihini değil en genel çerçevesiyle İslam medeniyeti tarihini ve
Osmanlı tarih çalışmalarını dönüştüren bir araştırma ve düşünce serüveninin izdüşümünü bulacaksınız. Üstelik, sergilenen dil becerileri ve çeşitli bilim
tekniklerine hakimiyet nedeniyle ilk bakışta ağır görünebilecek meseleleri her meraklı okur için ulaşılır kılan bir entelektüel zarafetin tadına varacaksınız.